លោកស្រី សៃ អុីង វេន ជាសាស្ត្រាចារ្យ ជាប្រធានាធិបតីស្ត្រីដំបូងគេរបស់ តៃវ៉ាន់ និង ជាប្រធានាធិបតីស្រ្តីដែលមិនរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។ ការជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីរបស់លោកស្រីបានបង្កើតជាប្រវត្តិសាស្រ្តនៅក្នុងប្រទេសតៃវ៉ាន់ ដែលមិនធ្លាប់មានអ្នកដឹកនាំជាមនុស្សស្រី។ សព្វថ្ងៃ លោកស្រីមានអាយុ ៦៦ឆ្នាំ ហើយលោកស្រីបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានគណបក្ស DPP ពីរដង និងជាប្រធានាធិបតីពីរដងរបស់តៃវ៉ាន់។ លោកស្រីជាបេក្ខភាពប្រធានាធិបតីដែលតាំងចិត្តប្តេជ្ញាការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់ និងប្រឆំាងយ៉ាងដាច់អហង្ការរាល់ការចូលឈ្លានពានរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង។ ដូច្នេះ នៅក្នុងអត្ថបទ នៃ ជីវិតជោគជ័យថ្ងៃនេះ យើងនិងនិយាយអំពី ជីវប្រវត្តិ ជីវិតនយោបាយ និងភាពជោគជ័យរបស់លោកស្រី។
ជីវប្រវត្តិសង្ខេប
លោកស្រី សៃ អុីង វេន បានកើតនៅថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៥៦ នៅក្នុងទីក្រុង តៃបុិ ប្រទេសតៃវ៉ាន់។ លោកស្រីគឺជាកូនពៅនៅក្នុងចំណោមបងប្អូន ៩ នាក់ ហើយឪពុករបស់លោកស្រីជាជាងជួសជុលរថយន្ត។ ក្នុងនាមជាកូនពៅ លោកស្រីបានចំណាយពេលយ៉ាងច្រើន ដើម្បីមើលថែឪពុក។ គ្មាននរណាម្នាក់នៅក្នុងគ្រួសាររបស់លោកស្រីសង្ឃឹមថា លោកស្រីធំដឹងក្តីឡើងមានអនាគតល្អនោះទេ។ ឪពុករបស់លោកស្រីបានព្យាយាមជម្រុញលោកស្រីឲ្យទៅរៀន ហើយផ្តល់ដំបូន្មានដល់លោកស្រីឲ្យចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យច្បាប់ នៃសាកលវិទ្យាល័យ ជាតិតៃវ៉ាន់ (National Taiwan University)។ នៅទីបំផុត លោកស្រីបានបញ្ចប់ការសិក្សា ហើយបានទទួលសញ្ញាបត្របរិញ្ញាបត្រនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨។ បន្ទាប់មក លោកស្រីបានបន្តថ្នាក់ អនុបណ្ឌិតខាងច្បាប់នៅឯសាកលវិទ្យាល័យ ខនណេល (Cornell University) នៅក្នុងទីក្រុង ញ៉ូយក ក្នុងឆ្នាំ១៩៨០ ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៤ លោកស្រីបានបញ្ចប់ថ្នាក់ បណ្ឌិតខាងច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងច្បាប់ប្រកួតប្រជែង (International Trade Law and Competition Law) នៅឯសាលា សេដ្ធកិច្ចនិងវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយទីក្រុងឡុងដ៍ (London School of Economics and Political Science)។
ការងារមុនពេលចូលប្រឡូកនៅក្នុងនយោបាយ
ក្រោយពីការបញ្ចប់ការសិក្សា លោកស្រីបានវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសតៃវ៉ាន់វិញ ហើយបានចាប់ផ្តើមអាជីពរបស់លោកស្រីជា ជំនួយការសាស្រ្តាចារ្យ និងបន្ទាប់មកជាសាស្រ្តាចារ្យក្នុងនាយកដ្ធានច្បាប់នៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិ ចេងជី (National Chengchi University) ពីឆ្នាំ១៩៨៤ ដល់១៩៩០ និង នៅឯសាលាច្បាប់សាកលវិទ្យាល័យ សូ៊ចូវ (School of Law at Soochow University) ពីឆ្នាំ១៩៩១ ដល់១៩៩៣ និងបន្ទាប់មក ជាសាស្រ្តាចារ្យ នៅក្នុងនាយកដ្ធាន ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ នៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិ ចេង ជី ដដែលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់២០០០ ដែលសាកលវិទ្យាល័យទាំងពីរឋិតនៅក្នុងទីក្រុង តៃបុិ។ នៅក្នុងកំឡុងពេលនៃកិច្ចចរចារបស់តៃវ៉ាន់ ដើម្បីបានចូលជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (World Trade Organization) លោកស្រី សៃ បានដើរតួនាទី ជាទីប្រឹក្សាច្បាប់ដ៏សំខាន់ម្នាក់ (Chief Legal Advisor) ពីឆ្នាំ១៩៩២ ដល់២០០០។ ពីឆ្នាំ១៩៩៤ ដល់១៩៩៨ លោកស្រី សៃ បានបម្រើជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ឲ្យក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចការដីគោក ហើយពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់២០០០ លោកស្រី បានបម្រើជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ ឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ និងពីឆ្នាំ២០០០ ដល់២០០៤ លោកស្រីបម្រើជា ប្រធាន នៃក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចការដីគោក ដែលបានបូជាការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោកស្រីទាំងប៉ុន្មានចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនងរវាងតៃវ៉ាន់ និងចិនដីគោក។
ការចាប់ផ្តើមចូលប្រឡូកក្នុងនយោបាយ និងការក្លាយជាប្រធានាធិបតី
ដោយសារមានមហិច្ឆតាខ្ពស់លោកស្រីបានឈានជើងចូលឆាកនយោបាយនៅដើមទសវត្សរ៍ទី៩០។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៤ លោកស្រីបានក្លាយជា សមាជិកនៃ គណបក្ស DPP (Democratic Progressive Party) ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៦ លោកស្រីត្រូវបានគេតែងតាំងជាអនុប្រធានប្រតិបត្តិ យួន (Yuan) ជាតំណែងមួយដែលគេពោលសំដៅជាទូទៅថាជាឧបនាយករដ្ធមន្រ្តី នៅក្រោមនាយករដ្ធមន្រ្តី ស៊ូ សេង ចាង (Su Tseng-chang)។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៧ លោកស្រី សៃ រួមជាមួយនឹងគណៈរដ្ធមន្រ្តីផ្សេងទៀតបានលាលែងពីតំណែងនៅពេលដែលនាយករដ្ធមន្រ្តី ស៊ូ សេង ចាង (Su Tseng-Chang) បានចាកចេញពីតំណែងរបស់គាត់។ ពីឆ្នាំ២០០៨ ដល់២០១០ លោកស្រី សៃ ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធាន DPP បន្ទាប់ពីលោកស្រីបានយកឈ្នះ គូ ក្វាង មីង (Koo Kwang-Ming) ក្នុងការបោះឆ្នោតធ្វើជាប្រធាន DPP។ ក្រោយពីការខិតខំដឹកនាំបក្សបានជោគជ័យ លោកស្រីបានក្លាយជាប្រធានម្តងទៀតពីឆ្នាំ២០១០ ដល់២០១២។ នៅក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ លោកស្រីបានឈរឈ្មោះជាអភិបាលក្រុង តៃបុិថ្មី (New Taipei) ប៉ុន្តែបានចាញ់ លោក អុីរីក ជូ (Eric Chu) មកពីគណបក្ស គួមីងតាង (KMT)។ ក្រោយពីកំណត់គោលដៅឲ្យបានខ្ពស់ជាងមុន លោកស្រីសៃបានឈ្នះការបោះឆ្នោតបឋមរបស់ DPP ដើម្បីបានក្លាយជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់គណបក្សនេះ។ វាជាលើកទីមួយហើយដែលស្ត្រីបានក្លាយជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សធំមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសាធារណរដ្ឋចិន។ គួរឲ្យសោកស្តាយ អ្នកស្រីបានចាញ់ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីក្នុងឆ្នាំ២០១២។ មុនពេលក្លាយជាប្រធានាធិបតី លោកស្រី បានបង្ហាញអំពីគោលនយោបាយ គាំទ្រក្រុមជួបការលំបាកក្នុងសង្គម រួមមាន ជនក្រីក្រ ស្រី្ត និងកុមារ ជនជាតិដើមតៃវ៉ាន់ និងក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ការពង្រីកការងារ និងលំនៅដ្ធានសាធារណៈបន្ថែម។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ លោកស្រីបានចុះឈ្មោះជាផ្លូវការសម្រាប់ការតែងតាំងជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់បក្ស DPP ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ លោកស្រីបានឈ្នះការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ជាមួយនឹងសម្លេង ៥៦% នៃការបោះឆ្នោតដោយបានផ្តួលគូប្រជែងរបស់នាង គឺលោក អុីរីក ជូ ដែលទទួលបានសម្លេងត្រឹមតែ ២៥.០៤%។ លោកស្រីបានស្បថចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីតែវ៉ាន់នៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦។ បន្ទាប់មកដោយសារតែការបង្ហាញពីការតាំងចិត្តយ៉ាងមុតមាំរបស់លោកស្រីក្នុងការ ការពារេឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់ ហើយនិងគួបផ្សំជាមួយនឹងការផ្ទុះបាតុកម្មតវ៉ានៅហុងកុងផង លោកស្រីបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីម្តងទៀត នៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២០។
Key Quotes របស់ លោកស្រី សៃ អុីង វេន
-
នៅចំពោះមុខនៃសេចក្តីស្រឡាញ់មនុស្សទាំងអស់មានភាពស្មើគ្នា។ សូមឲ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាមានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការទទួលបានសេចក្តីស្រឡាញ់របស់ពួកគេ ហើយបន្តស្វេងរកសុភមង្គលដោយខ្លួនពួកគេ។ ខ្ញុំគឺសៃ អុីង វេន ហើយខ្ញុំគាំទ្រ ភាពស្មើគ្នានៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។
-
លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺមិនមែនជាការបោះឆ្នោតទេ ប៉ុន្តែវាគឺជាជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកយើង៕
បកប្រែដោយ៖ ម៉ៅ គុយដង់