ភ្នំ១៥០០ (មួយពាន់ប្រាំរយ) ជាតំបន់សក្តានុពលទេសចរណ៍ថ្មីមួយ នៃខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលមានទេសភាពធម្មជាតិស្រស់ស្អាត និងសំបូរព្រៃភ្នំជាច្រើន ជាពិសេសកំណាត់ផ្លូវថ្មី នៅលើភ្នំដែលមានរាងដូចសត្វអន្ទង់អាំង (ផ្លូវអន្ទង់អាំង) ភ្នំ១៥០០ មានអាកាសធាតុត្រជាក់ ទេសភាពស្អាតៗនៅតាមដងផ្លូវ ហើយនៅរដូវវស្សា ភ្ញៀវទេសចរអាចមើលឃើញអ័ព្ទយ៉ាងក្រាស់ពីលើកំពូលភ្នំផងដែរ។
បើតាមក្រសួងទេសចរណ៏ ភ្នំ១៥០០ ស្ថិតនៅលើផ្លូវជាតិលេខ៥៥ ក្នុងស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលផ្លូវជាតិលេខ៥៥ មានប្រវែងសរុប១៨២,១៦ គ.ម ចាប់ពីខេត្តពោធិ៍សាត់ (ផ្លូវជាតិលេខ៥ គីឡូម៉ែត្រលេខ ១៩១) ទៅដល់វាលវែង-ថ្មដា (ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ) ដែលសម្ពោធបើកឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ ស្របជាមួយការបើកការដ្ឋានសាងសង់ ផ្លូវជាតិលេខ១០ ប្រវែងសរុប១៩៨,៧១ គ.ម ចាប់ពី ខេត្តបាត់ដំបង (សំឡូត) កាត់ខេត្តពោធិ៍សាត់ (វាលវែង) ទៅដល់ខេត្តកោះកុង (ក្រុងខេមរភូមិន្ទ) កាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិភ្នំ១៥០០ បាននិងកំពុងលាក់ខ្លួនបញ្ចេញសម្រស់ខៀវខ្ចីនៃរដូវវស្សា ហាក់អង្រួនចិត្តទេសចរយ៉ាងខ្លាំង។ ផ្លូវបត់បែនលូនឡើងលើភ្នំរាងដូចអន្ទង់អាំង ដែលស្ថិតនៅកណ្ដាលជ្រលងភ្នំធម្មជាតិ១៥០០ ឬត្រូវបានគ្រប់គ្នាឱ្យឈ្មោះថា “ផ្លូវបុប្ផាលាក់ខ្លួន” ដែលផ្ដល់នូវទស្សនីយភាពប្លែកអស្ចារ្យ ប្រសិនបើគេមើលពីផ្នែកលើ។ ដោយសារតែត្រូវឆ្លងកាត់តំបន់ភ្នំ១៥០០ ទើបក្រុមវិស្វកម្មខិតខំស្ថាបនាផ្លូវបត់បែនឡើង ដើម្បីទម្លុះឱ្យដល់ឃុំថ្មដា ដែលជាតំបន់ដែលមានសក្តានុពលខ្ពស់ ហើយភ្ញៀវទេសចរអាចសំចតនៅទីតាំងសុវត្ថិភាពណាមួយ ដែលមានទេសភាពព្រៃភ្នំ វាលស្មៅលើខ្នងភ្នំ ទឹកអូរហូរតាមជ្រលងភ្នំ ដ៏ស្រស់ត្រកាល ទស្សនាកាន់តែយូរកាន់តែជក់ចិត្ត។
អាកាសធាតុនៅក្នុងតំបន់នេះ គឺមានសភាពត្រជាក់ស្រួល នៅពេលសម្រាកនាពេលយប់ ញ៉ាំងឱ្យការទស្សនា និងសម្រាកលម្ហែនៅតាមតំបន់ទេសចរណ៍ នៃស្រុកវាលវែងជួរភ្នំ១៥០០នេះ កាន់តែទទួលបាននូវភាពមនោរម្យគួរជាទីសុខដុម។ នៅតាមផ្លូវដំណើរទេសចរនឹងប្លែកភ្នែកដោយបានស្វែងយល់ពី ជីវភាព វប្បធម៌នៃការរស់នៅរបស់ប្រជាជនក្នុងតំបន់ ខណៈការរស់នៅរបស់ពួកគាត់ គឺផ្សារភ្ជាប់ជាមួយធម្មជាតិ ដើមឈើ ចម្ការដំណាំ នៅក្បែរៗនឹងផ្ទះហាក់បង្ហាញពីភាពសម្បូរសប្បាយមួយបែបផងដែរ។
ភាពអស្ចារ្យនៃធម្មជាតិនៅតំបន់ភ្នំ១៥០០ បានធ្វើឲ្យភាពហត់នឿយពីការធ្វើដំណើរជាច្រើនរយគីឡូម៉ែត្រ បានធូរស្បើយមួយរំពេច។ ដោយទេសចរនឹកស្រូបយកជំនោរត្រជាក់ស្រស់ស្រាយ និងសន្សើមព្រៃភ្នំពិតជាស្រស់ត្រកាលរកប្រដូចគ្មាន ប៉ុន្តែមិនមានមនុស្សច្រើនទេដែលដឹងថា ហេតុអ្វីបានជាទីនោះ មានឈ្មោះថា ១៥០០ដូច្នេះ ប្រវត្តិឈ្មោះភ្នំ១៥០០។ តាមពិត គឺហៅតាមផែនទីភូមិសាស្រ្តរបស់ទាហាន កាលពីសង្គ្រាមជាមួយខ្មែរក្រហម គឺហៅតាមការកំណត់កំពស់ភ្នំ ធៀបជាមួយនីវ៉ូទឹកសមុទ្រតែកំពស់ពិត មិនមែន១៥០០ម៉ែត្រទេ គឺ១៦០០ម៉ែត្រ ហើយត្រង់ចំនុចផ្លូវអន្ទង់អាំងមានកំពស់ប្រមាណតែ៩០០ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ។
បន្ថែមលើសពីនេះភ្ញៀវទេសចរបើបានមកលេងស្រុកដែលមានសក្តានុពលទេសចរណ៍ធម្មជាតិដ៏ល្បីមួយនេះ សូមកុំភ្លេចមកទស្សនារមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ថ្មដាតូច និងដាធំ ដែលជាមរតកទេសចរណ៍ធម្មជាតិដ៏មានសក្ដានុពលមួយ ស្ថិតនៅឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ជាងនេះទៅទៀតភ្ញៀវទេសចរក៏មិនគួរមើលរំលងនៅអាហារដ៏ឆ្ងាញ់ និងសាកកាហ្វេដ៏មានឪជារសនៅកាហ្វេភ្នំផងដែរ។
ក្រោយធ្វើដំណើរតាមរថយន្តចេញពីច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ “ថ្មដា” ប្រមាណ១០នាទីរួចមក រដ្ឋបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ បានទៅដល់ដងស្ទឹងធម្មជាតិមួយហៅថា “ស្ទឹងមេទឹក” ដែលនៅទីនោះក៏មានទឹកធ្លាក់ដ៏ស្រស់ស្អាតមួយសម្ងំលាក់ខ្លួនចំកណ្ដាលព្រៃព្រឹក្សា ជាប់ផ្លូវបុប្ផាលាក់ខ្លួនផងដែរ។ ទឹកធ្លាក់នេះត្រូវបានអ្នកស្រុកហៅថា “ទឹកធ្លាក់ថ្មដាធំ” ដែលកើតចេញពីការរញ្ជួយដីបាតស្ទឹងជ្រែកកាត់ជ្រលងភ្នំ និងមានលេចចេញនូវផ្ទាំងថ្មជ្រុងៗយ៉ាងធំសម្បើមជាច្រើនផ្ទាំង ប្រៀបដូចគេដាប់បម្រុងជញ្ជូនយកទៅធ្វើមហាវិមាន ឬមហាប្រាសាទយ៉ាងអញ្ចឹង គួបផ្សំនឹងខ្សែទឹកសថ្លា ញ៉ាំងទិដ្ឋភាពកណ្ដាលព្រៃនៃតំបន់ថ្មដា រឹតតែមានបរិយាកាសស្រស់ស្រាយ។ ប្រសិនបើមើលទិដ្ឋភាពទេសភាពពីលើអាកាសទៀតសោត ទឹកធ្លាក់ថ្មដាធំហាក់កំពុងសណ្ដោងសណ្ដូងគ្នាឆ្ពោះទៅកាន់ឈូងសមុទ្រថៃ លើទឹកដីខេត្តត្រាត ពីព្រោះតំបន់នេះនៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃស្រាប់ ហើយនៅមិនឆ្ងាយពីសមុទ្រប៉ុន្មានឡើយ។ ថ្វីដ្បិតទឹកធ្លាក់ធម្មជាតិមានសក្ដានុពលទេសចរណ៍ដ៏ល្អឯកក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែកន្លែងនេះ មិនទាន់មានការកែច្នៃឱ្យមានភាពទាក់ទាញបន្ថែមទៀតនៅឡើយទេ ខណៈមានប្រជាពលរដ្ឋតិចតួចណាស់ដែលបានទៅដល់ទីនោះ។ ដូច្នេះទឹកធ្លាក់ថ្មដាធំ គួរតែត្រូវរៀបចំកែលម្អឱ្យបានស្អាត និងមានភាពទាក់ទាញជាងមុន ដើម្បីរួមចំណែកទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរឱ្យទៅលេងកម្សាន្ត និងចូលរួមលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកផងដែរ។
ចំណែកទឹកធ្លាក់ថ្មដាតូចក៏មានទីតាំងនៅក្បែនោះដែរ ប្រសិនបើបានទៅលេខភ្នំ១៥០០ កុំភ្លេចឈៀងចូលលេងឲ្យសោះ វាជារមណីដ្ឋានដ៏ត្រជាក់ចិត្តមួយកន្លែង ស្ថិតនៅជាប់នឹងផ្លូវអន្ទង់អាំង ក្បែរភ្នំ១៥០០ ហើយពេលខ្លះគេហៅវាថា “ទឹកធ្លាក់ភ្នំ១៥០០”។ យើងចុះពីផ្លូវអន្ទង់អាំង ចម្ងាយ១០០ម៉ែត្រ នឹងបានឃើញនូវទិដ្ឋភាពទឹកថ្លាខ្យងហូរលើជម្រាលថ្មភ្នំជាថ្នាក់ៗហាក់ដូចកាំជណ្ដើរ អមជាមួយសម្រស់ព្រៃភ្នំជាទីមនោរម្យ និយាយថាពីល្អប្លែកភ្នែក និងទាក់ចិត្តភ្ញៀវទេសចរឲ្យឈានជើងចូលទៅលេងទឹកតាមដំណាក់ទាំងនោះ។
ទឹកធ្លាក់នេះ មានពីរល្បាក់ទឹក គឺថ្នាក់ខាងលើ និងខាងក្រោម។ ល្បាក់ទឹកខាងក្រោមកម្ពស់ ១០ម៉ែត្រ ដែលមានទឹកហូរទម្លាក់ខ្លួនសក្បុសបោកនឹងថ្ម បង្កើតជាបានជាទស្សនីយ៍ភាពស្រស់ស្អាត ព្រមទាំងអ្នកអាចមុជទឹកនោះលេងយ៉ាងត្រជាក់ចិត្ត។ ចំនែកល្បាក់ទឹកខាងលើវិញ គឺលោកអ្នកអាចននៀលទឹក ឬងូតទឹកលេងបានយ៉ាងសប្បាយ ជាមួយទឹកហូរលើជម្រាលថ្មដូចកាំជណ្ដើរ បង្កើតភាពរីករាយមិនចាញ់ល្បាក់ទី១ឡើយ៕ (មានជ័យ)